Etiket: Vacip

Vacip

Sözlükte “sabit, lâzım, var ve gerekli olan şey” anlamına gelen vâcip fıkıh ilminde fakihlerin çoğunluğuna göre farz ile eş anlamlı olup şâriin mükelleften yapılmasını kesin ve bağlayıcı tarzda istediği fiil demektir. Hanefîler ise kat‘î delille sabit olan hükme farz, zannî delille sabit olan hükme vâcip diyerek ikili bir ayırım yapmışlardır. Ancak Hanefîler, vâcibin de farz gibi kesin olarak yapılması gerektiği görüşündedir. Onların bu ayırımı daha çok delilin kuvvetini ve inkârın dinî sonuçlarını göstermeyi hedefler. Bu sebeple Hanefîler vâcibi çoğu yerde “amelî farz” olarak da adlandırırlar. Meselâ fıtır
sadakası, namazda Fâtiha’nın okunması, vitir ve bayram namazları, kurban kesme zannî delille sabit olduğundan Hanefîler’e göre farz değil vâciptirler.Hanefîler’e göre vâcip iki kısma ayrılır:

a) Kat‘î bir delile yakın derecede kuvvetli görünen zannî bir delille sabit olan vâcipler. Bu kısma giren vâcipler amelî farz veya zannî farz adını alır. Vitir namazı, abdestte başın dörtte bir miktarını meshetme böyledir.

b) Zannî delil olan haber-i vâhid ile sabit olan vâcipler ise önem derecesi itibariyle amelî farzın altında ve sünnetin üstündedirler. Meselâ namazda Fâtiha okuma, vitir namazında kunut tekbiri, bayram tekbirleri, namazın sehiv secdesi ile ikmal edilen vâcipleri böyledir. Vâcibin inkârı küfrü gerektirmez. Ancak sapıklıkla itham sebebi görülür.

Vâcibin terki farzın terki ölçüsünde olmasa bile yine de günah ve sorumluluğu gerektirir. Meselâ namazın vaciplerinden birinin yanılarak terk edilmesi, sehiv secdesini gerektirir. Bir vacibi kasten terk etmek ise, tahrimen mekruhtur ve namazın iadesini gerektirir. Ahmed b. Hanbel’e nisbet edilen bir görüşe göre, Kur’an’da yapılması emredilen fiillere farz, sünnette emredilenlere ise vâcip denilir.

İtikaf Nedir?

itikaf

İTİKAF

İtikaf, bir mescidde veya mescid hükmündeki bir yerde ibadet amacıyla bir süre vakit geçirmek demektir. İtikaf yapan kimseye “Mutekif” denir.

İtikaf yapan biri, bütün vakitlerini ibadete, namaza ayırmış demektir. İtikaf çok şerefli bir ibadet olup, Allah Teala’nın mabedine sığınıştır. Kendini dış dünyadan uzaklaştırıp, dünyayı değil ahireti dert etmektir.

İtikaf, ilahi huzurda boyun büküp, “Ya Rabbi, günahlarımla kapına geldim, kusurumu bildim, sana yöneldim, bağışlanmadıkça beni buradan çıkarma” demektir. İtikaf sayesinde insanın maneviyatı yükselir, kalbi nurlanır, ilahi feyiz ve yardımlara nail olur.

Peygamber Efendimiz, Medine’ye geldikten sonra vefatına kadar her ramazan ayının son gününde itikafa girerdi.

 

İTİKAFIN ÇEŞİTLERİ

1-Vacip İtikaf

Adak suretiyle yapılan itikaf vaciptir. En az bir gündür, gündüz oruçla geçirilir.

2-Sünnet İtikaf

Ramazan ayının son on gününde yapılan itikaf sünnetir.

3-Müstehap İtikaf

Vacip ve sünnet olan itikaflar dışında yapılanlardır. Belirli bir vakit ya da süresi yoktur.

 

İTİKAFIN ŞARTLARI

1-İtikafa giren kimse Müslüman, akıl sağlığı yerinde ve temiz olmalıdır. İtikaf sırasında mescidde ihtilam olan kimse, dışarı çıkarak gusül abdesti alır ve yeniden itikafa devam edebilir. Temyiz yaşındaki iyiyi kötüyü ayırt edebilecek durumdaki çocuğun itikafı da geçerli olur.

2-İtikafa niyet edilmiş olmalıdır. Niyetsiz olursa geçersiz olur. Kalp ile niyet etmek yeterlidir.

3-İtikaf beş vakit namazın kılındığı bir mescidde veya mescid hükmündeki bir yerde yapılmalıdır. Büyük camilerde yapılması daha faziletlidir. Kadınlar kendi evlerinde mescid edinecekleri bir odada itikafta bulunabilirler.

4–Vacip itikafta, itikaf yapan oruçlu olmalıdır. Sünnet olan itikaf zaten ramazan ayı içerisinde olduğundan oruçlu olunacaktır. Müstehap itikafta oruç şart değildir.

 

itikaf

İTİKAFI BOZAN ŞEYLER

1-Cinsi münasebette bulunmak

İster kasten, ister unutarak olsun cinsi münasebet itikafı bozar. İnzal olması şart değildir. İtikaf yapan kimse için, zevcesi ile cinsi münasebet haramdır. Cinsi münasebet dışındaki hareketlerde inzal olmadıkça itikaf bozulmaz. İtikaf halinde uykuda ihtilam olmak da itikafı bozmaz.

2-Özürsüz olarak mescidden çıkmak

İtikaf yapan kimse özürsüz olarak mescidden bir süre çıkacak olursa itikafı bozulur. Sünnet veya müstehap itikafta bir özür bulunsun ya da bulunmasın dışarı çıkmak itikafı bozmaz. Ancak çıkma sebebi dini, zaruri veya tabii ihtiyaçlar içinse bu geçerlidir. Örneğin itikaf yaptığı mescidde Cuma namazı kılınmıyorsa, Cuma namazı kılmak için başka mescide gitmek dini bir özürdür.

3-Hastalık hali

İtikaf sırasında birkaç gün baygınlık veya akıl hastalığı arız olursa itikafı bozulur. İyileşince devam eder. Vacip itikafta kaza yapmak gerekir. Nafile itikaf için tercihe bağlı olarak kaza gerekmez.

itikaf-sünneti