İslam’da Selamlaşma

Selam,  emniyet, huzur, selamet, sağlık, barış, rahatlık, iyi netice, kurtuluş gibi manalara gelir. Arapça ’da “barış, esenlik ve selamet” gibi anlamlara gelen selam kelimesi, ilk insan ve ilk peygamber olan Hz. Adem’den beri vardır: “Allah Ademi yarattığı vakit, git şu oturan meleklere selam ver, selamını nasıl karşılayacaklarını dinle. Çünkü senin ve çocuklarının selamı o olacaktır. Bunun üzerine Adem (a.s.) meleklere: “Esselamü aleyküm” dedi. Melekler de: “Esselamü aleyke ve rahmetullah” karşılığını verdiler. Onun selamına ve “rahmetullah”ı ilave ettiler.”

Selam vermek sünnet, almak ise farzdır. Selamün aleyküm diye selam vermek caizdir fakat Esselamü aleyküm demek daha iyidir. Selamün aleyküm denince Ve aleyküm selam demek farzdır. Esselamü aleyküm denince de Ve aleykümüsselam denir. Her ikisinde de “ve” harfini mutlaka söylemeliyiz.  “ve”, (dahi) manasındadır. Yani,” Allah’ın selamı bizim üzerimize olduğu gibi, sizin de üzerinize olsun” demektir.

Hadis-i şeriflerde selamlaşmanın önemi şöyle anlatılmaktadır:

“Bir yere, bir meclise giren oradakilere selam versin. Oradan kalkıp giderken yine selam versin.”Tirmizi

“İnsanların en acizi dua etmeyen, en cimrisi de selam vermeyendir.” Taberani

“Bir eve girince, ev halkına selam verin. Çıkarken de selam verin.” Beyheki

Dinimizde, kime ve neye göre selam verileceği Peygamber Efendimiz tarafından şöyle açıklanmıştır:

“Küçük olan büyüğe, binitli olan yaya yürüyene, yürüyen oturana, sayıca az olanlar da çok olanlara selam vermelidir.”

Aynı derecede ve yaştaki insanlar karşılaştıklarında, hangisi önce selam verirse o daha kazançlı çıkar. Selam, Müslümanlar arasında bir parola niteliği taşımaktadır. Bununla ilgili olarak ayet-i kerime’de: “Size selam verene «sen mü’min değilsin.» demeyin!” (en-Nisa 4/94) buyrulmuştur.

Kimlere Selam Verilmez

Şunlara yalnız o halde iken selam verilmez:

1- Namazda olana,

2- Hutbe okuyana ve hutbeyi dinleyene,

3- Kur’an-ı kerim okuyana ve dinleyene,

4- Vaaz edene ve dinleyene,

5- Fıkıh dersi çalışana,

6- Din dersi verene ve din dersi ile meşgul olanlara,

7- Eşi ile meşgul olana,

8- Avret yeri açık olana,

9- Abdest bozmakta olana,

10- Yemek yemekte olana,

Baştan ikisi hariç, diğerlerine selam verilirse, alma mecburiyeti yoksa da selamı almaları iyi olur.

-Şunlara da her zaman selam verilmez:

1- Yabancı kızlara ve genç kadınlara,( Yabancı kadın ihtiyar ise selam verilir.)

2- Kumarbaza ve her oyunu oynayana,

3- İçki içenlere,

4- Gıybet edenlere,

5- Şarkıcılara,

6- Fasıklara [Açıktan günah işleyenlere],

7- Kadınlara, kızlara bakanlara selam verilmez.

 

İmran bin Husayn (r.a.) şöyle anlatıyor:

Resulullah’a bir adam geldi ve: ” es-Selamü aleyküm”, dedi. Efendimiz onun selamına aynı şekilde karşılık verdikten sonra adam oturdu. Allah Resulü:

“– On sevap kazandı.” buyurdu. Sonra bir başka adam geldi, o da:

“ es-Selamün aleyküm ve rahmetullah”, dedi. Peygamberimiz ona da verdiği selamın aynıyla mukabelede bulundu. O kişi de yerine oturdu. Resul-i Ekrem:

“– Yirmi sevap kazandı.” buyurdu. Daha sonra bir başka adam geldi ve:

“es-Selamü aleyküm ve rahmetullahi ve berekatüh”, dedi. Peygamber efendimiz o kişiye de selamının aynıyla karşılık verdi. O kişi de yerine oturdu. Efendimiz onun hakkında da:

“– Otuz sevap kazandı.” buyurdu. (Ebu Davud, Edeb, 131-132)

Bir kimse başka mekan ya da evlere girdiğinde selam verdiği gibi, kendi evine girerken ailesine ve çocuklarına da mutlaka selam vermelidir. Çoluk çocuğuna bu hususta cimri davranmamalıdır. Enes (r.a.) şöyle demiştir:

Resulullah bana:

“Yavrucuğum! Kendi ailenin yanına girdiğinde onlara selam ver ki sana ve ev halkına bereket olsun.” buyurdu. Ayet-i kerimede de; “Evlere girdiğiniz zaman, Allah tarafından mübarek ve güzel bir hayat temennisi olarak kendinize (ve orada bulunanlara) selâm veriniz!” buyrulmaktadır. (en-Nur 24/61) Hatta bu ayete göre evde kimse olmasa bile eve giren kişinin kendi kendine selam vermesi gerekmektedir. Böyle bir durumda verilecek selam da “es-selamü aleyna ve ala ibadillahi’s-salihin” şeklinde olur.