Eshab-ı kiramdan İbni Mesud hazretlerinden rivayetle; Bir gün kendisi Peygamber efendimize:
–Ya Resulallah, ölü kabre konduğu vakit, ilk karşılaştığı şey nedir diye sorar, bunun üzerine Peygamber efendimiz (s.a.v) buyurdu ki:
-Ya İbni Mesud, bunu bana senden başka kimse sormadı. Ölü kabre konulduğu vakit, önce bir melek seslenir. O meleğin ismi Rumandır. Kabirlerin arasına girer. Der ki, Ya Abdellah, amelini yaz! O kimse der ki, benim burada ne kağıdım, ne kalemim var, ne yazayım? O melek der ki; bu sözün kabul edilmez. Senin kefenin kağıdındır, tükürüğün mürekkebindir, parmakların kalemindir. Melek kefeninden bir parça kesip verir. O kul dünyada her ne kadar yazı yazmasını bilmese de, orada sevabını ve günahını, adeta o bir günde işlemiş gibi yazar. Bundan sonra melek, o yazdığı kefen parçasını dürer, o ölünün boynuna asar.

Bundan sonra Resulullah efendimiz;
“Her insanın amelini boynuna yükledik.Kıyamet günü kendisine, açılmış olarak karşılaşacağı bir kitap çıkaracağız.” mealindeki İsra suresinin 13. ayet-i kerimesini okudular.”

Yine bir başka hadis-i şerifte de Resulullah Efendimiz şöyle buyurmuşlardır: “Ölü mezara konulur. Salih amel sahibi bir kişi ise kabrinde endişesiz ve korkusuz bir şekilde oturtulur ve:

–Sen hangi dinde idin?diye sorulur.

–Ben İslam dininde idim. diye cevap verir.

‒Şu zat kimdir?diye (Resulullah hakkındaki itikadı ve kanaati) sorulur.

–Muhammed Allah’ın Resulü’dür. O, bize Allah katından apaçık deliller getirdi. Biz de O’nu tasdik ettik.diye cevap verir.

–Sen Allah Teala’yı gördün mü? diye sorulur.

–Hiç kimse Allah Teala’yı (dünyada) göremez! diye cevap verir. Daha sonra onun için Cehennem tarafına bir pencere açılır. Ölü ona bakarak Cehennem alevlerini görür. Ona:

–Allah Teala’nın seni koruduğu ateşe bak! denilir.

Sonra onun için Cennet tarafına bir pencere açılır. Cennet’in süslerine ve nimetlerine bakmaya başlar. Kendisine:

–İşte bu güzel yer, senin makamındır. denildikten sonra:

–Sen (dünyada) iman üzere idin, bu sağlam iman üzere öldün ve (kıyamet günü) inşallah bu iman üzere diriltileceksin. denilir.

Kafirler ve isyan ehli kişi de dehşet ve korku içinde mezarında oturtulur ve kendisine:

–Sen hangi dinde idin? diye sorulur.

–Bilmiyorum. diye cevap verir.

–Şu zat kimdir?diye sorulur.

–İnsanlar O’nun hakkında bir şeyler söylüyorlardı, ben de onu söyledim. der. (Yani dini konularla pek ilgisi olmadığını, kalabalığa uyup insanları körü körüne taklit ettiğini dile getirir.)

Cennet tarafına bir pencere açılır. Cennet’in süslerine ve nimetlerine bakmaya başlar. Kendisine:

–(İman etmediğin için) Allah’ın senden uzaklaştırdığı Cennet’e bak! denilir.

Daha sonra onun için Cehennem tarafına bir pencere açılır. Oraya bakar, alevlerin birbirini kırıp geçirdiğini görür. Ona:

–İşte bu, senin yerindir. (İslam hakkında) şüphe üzere yaşadın, şüphe üzere öldün ve inşallah, (kıyamet gününde) şüphe üzere diriltileceksin! denilir.”